'Straatcultuur drong de school binnen'
culemborg • Maartje van der Lek is teamleider op de vmbo-locatie van Lek en Linge en heeft het project Switch/de zorgzame school in haar portefeuille. Zij trok samen met collega Ilona Muizelaar aan de bel bij directie en gemeente toen ze zagen dat het de verkeerde kant opging met sommige jongeren op school.
"In september 2021 mochten leerlingen na een lockdown-periode van ruim een jaar weer naar school voor fysiek onderwijs. Het zorgde voor veel onrust in de school. Leerlingen hadden geen idee: hoe zit ik in een klas?, hoe gedraag ik me? De leerlingen waren overprikkeld. Best wel intensief." Steeds meer werd duidelijk dat de straatcultuur de school was binnengedrongen. Maartje: "Dat uitte zich in onbeleefd, onbeschoft gedrag richting leerlingen en collega’s. We zagen steeds vaker drugsgebruik. De meest gekke dingen kwamen we tegen."
Tijdens een tussenuur stalen leerlingen bij een supermarkt 200 Milkarepen, die de docenten terugvonden in één van de kluisjes van de leerlingen. "Toen hadden Ilona en ik zoiets van: dit klopt niet. We hebben bij de directie aan de bel getrokken, maar het signaal is uiteindelijk ook gemeld bij het kernteam van de gemeente."
Signaal
Dat signaal heeft wel degelijk een verandering teweeg gebracht. "Daarvoor was ook al wel nagedacht over een goede aanpak. Maar bij die aanpak waren de scholen niet in beeld. Terwijl de docenten die jongeren elke dag zien en dus ook zien dat het met sommige jongeren de verkeerde kant opgaat."
Sindsdien is er veel in gang gezet. Er werden weerbaarheidstrainingen, studiemiddagen en gesprekken met ouders georganiseerd. "We waren ons veel meer bewust van wat er nu werkelijk speelde in de klas. 'Hoe signaleer je dat?', 'hoe kun je zien dat iemand drugs heeft gebruikt?', 'wat moet je doen als leerlingen gaan intimideren?' We zorgen ervoor dat docenten niet langer wegkijken. De leerlingen werd duidelijk gemaakt dat ze echt 'gezien' werden, zo van: 'als jij dingen doet zien we jou ook. Je bent in beeld, je kunt niet zomaar je gang gaan."
Jongerenwerkers
De dagelijkse aanwezigheid van de jongerenwerkers van ElkWelzijn bleek een gouden greep. Evenals de opening van het Jongeren Informatie Punt (JIP), centraal in de school. Maartje is blij met deze ontwikkelingen. "Jongerenwerkers zien veel meer: wie heeft met wie contact?, wie is de leider van de groep? Ze kunnen de groepsdynamica supergoed in kaart brengen. Zij hebben net een andere blik en dat is fijn. Soms lopen ze met de leerlingen mee. We zien het echt als een investering."
Maartje is vooral dankbaar dat ook de gemeenteraad in heeft gezien dat de aanpak via de aanwezigheid van jongerenwerkers op de scholen nut heeft. "Er kwam geld beschikbaar. Als dat niet was gebeurd, dan was het niet gelukt. Wij kunnen dit echt niet zelf betalen."