Avri denkt na over circulaire toekomst
REGIO • "Doen wat wij altijd deden, is geen optie meer", schrijven de beleidsmakers van de gemeenschappelijke regeling in een Kadernota. Alle gemeenten zijn uitgenodigd om middels een zienswijze te reageren op de strategische koers.
Het zo efficiënt mogelijk inzamelen en afvoeren van afval was decennialang de belangrijkste doelstelling van Avri. Maar in de loop van de tijd is het inzicht gegroeid dat veel natuur- en milieuproblemen terug zijn te voeren op de verspillende omgang met grondstoffen. "Daarom werken wij toe naar een circulaire economie; van verwijderen naar repareren, hergebruiken en recyclen, van afval naar grondstof."
Landelijke doelstellingen
Inmiddels heeft 75 procent van de lokale overheden de landelijke doelstellingen omarmd, dat wil zeggen: halvering van de primaire grondstoffen-gebruik in 2030 en totaal circulair in 2050. Er zijn tot die tijd nog heel wat hobbels te nemen: te weinig geld en mankracht, onduidelijke concrete doelstellingen om op te sturen en onvoldoende kennis en kunde binnen de organisatie.
Inmiddels zijn de voorbereidingen begonnen voor een nieuw Circulair materialenplan. De doelstelling blijft de reductie van afval, een verdere reductie van het restafval, inzameling van zo schoon mogelijke grondstoffen. Maar een circulaire economie vraagt niet alleen om goed afvalbeheer, maar ook circulariteit tot aan het eind van de keten. "Circulaire economie is niet het exclusieve domein van afval", zegt Michiel Westerhoff. "Het trekt door alle facetten van de productie en de consumptie heen."
Positionering
Een belangrijk discussiepunt is de positionering van de Avri. Het is een bedrijf, maar wel op basis van gemeenschappelijke regeling. Uiteindelijk bepalen acht deelnemende gemeenten het beleid. De democratische besluitvorming is soms stroperig, belangen van deelnemende gemeenten lopen niet altijd parallel. Welke verantwoordelijkheid hebben gemeenten straks bij de plannen van de Avri? "Welke beleidsruimte is er? Hoe geven zij Avri samen vorm?", schrijven de opstellers van de Kadernota.
Vanuit gemeenten klinken inmiddels ook wel wat kritische geluiden: 'Moet de Avri zich niet gewoon beperken tot haar kerntaken'. Het levert in 2023 ongetwijfeld nog mooie discussies op.
Cirtex
Overigens is Avri al aardig op weg met circulariteit. Inmiddels zijn de eerste concrete stappen gezet. Dit jaar werd een regionaal circulaire textielketen opgezet: Cirtex. Een samenwerking met 'mensontwikkelbedrijf' Werkzaak Rivierenland. Een mooi voorbeeld hoe gemeenten in Rivierenland over hun eigen grenzen heen kijken. De pilot startte in januari met 1500 kg per week en inmiddels verwerkt het textielsorteercentrum (een coöperatie) 5000 kilo per week. Er zijn veertien medewerkers. De kwaliteit van het ingezamelde textiel in Rivierenland is goed, zelfs beter dan landelijk.
Pleintjes van Morgen
Binnen het project Pleintje van Morgen werken Avri, OFN (leverancier van duurzame producten voor de buitenruimte) en Werkzaak Rivierenland samen om te onderzoeken hoe gescheiden ingezamelde grondstoffen hergebruikt kunnen worden in straatmeubilair. Dit kan een waardevolle bijdrage leveren aan de regionale circulaire economie. Avri biedt nu elke gemeente in haar regio een Pleintje van Morgen aan. De eerste 6 Pleintjes worden geopend in de week van 7 maart.
Restafval
Er was de afgelopen jaren binnen de politiek veel discussie over de Avri. Recentelijk ging het over de enorme kosten die gepaard gaan met het overdragen van de afvalberg bij Geldermalsen. Ook de inzameling van incontinentieluiers leverde heel wat gespreksstof op. En dan weer over de tarieven en manier van inzamelen. Over één ding is weinig discussie: het succes van gescheiden inzameling. De regio wist de hoeveelheid In 2021 terug te brengen naar 79 kilo per inwoner per jaar. Dat is aanzienlijk lager dan het landelijk gemiddelde (in 2020 nog 170 kilo per jaar).