"Dit gaat vooral over respect"
Culemborg • Voor het fenomeen Living Library Culemborg op 24 september aanstaande hebben de coördinator Vrijwilligers Informatie Punt van ElkWelzijn, Sandra Rigter (53), en activiteitenprogrammeur van Bibliotheek Rivierenland, Herman Wevers (60), de handen ineen geslagen.
Tijdens de Living Library ga je de confrontatie aan met je eigen vooroordelen. Komt je oordeel over een persoon op basis van het uiterlijk wel overeen met de werkelijkheid?, is de centrale vraag achter het lezen van levende boeken. "Vooral het wegnemen van een oordeel over je medemens is het doel achter dit idee," zegt Sandra. "Je ‘leest’ geen boeken, maar mensen. Interessante mensen die je in het dagelijks leven niet snel spreekt, zoals: iemand met autisme, iemand met borderline of een non-binair persoon." Living Library daagt bezoekers uit verder te kijken door in gesprek te gaan met ‘de ander’ waarin alles gevraagd en besproken kan worden.
Voorheen Human Library
De Living Library is een beproefd Deens concept dat mensen met elkaar in contact brengt om zo niet alleen vooroordelen te onderzoeken, maar ook tegen te gaan. Waar boeken in een ‘gewone’ bibliotheek toegang geven tot onbekende werelden, biedt de Living Library bezoekers de mogelijkheid om op een eenvoudige manier in de belevingswereld van een ander te stappen door onbevangen met elkaar in gesprek te gaan. Zo wil de Living Library mensen nader tot elkaar brengen. "Living Library werkt bijna zoals een gewone bibliotheek," licht Herman toe. "Je kunt bij de balie een catalogus bekijken met daarin de beschikbare ‘levende boeken’. Dit zijn personen die (vaak) te maken hebben met vooroordelen. Op een bord kun je zien of een ‘boek’ op dat moment is uitgeleend, of anders gezegd: in gesprek is met iemand anders. Via de balie geef je aan met wie je in gesprek wilt, waarna de baliemedewerker jullie met elkaar in contact brengt en de spelregels uitlegt. Een gesprek duurt 20 tot 30 minuten."
Basisidee
Deze Living Library is een initiatief van Bibliotheek Rivierenland, ElkWelzijn en het Weeshuis Museum. Het basisidee is van de Rijnbrink-groep uit Deventer. "Zij hebben ons benaderd om dit in de Lekstad op te zetten," vertelt Herman. "En we hebben er ook wat subsidie voor gekregen." Sandra vult aan dat ze hier al eerder over hadden gesproken met elkaar. "Nu komt het opnieuw op ons pad. En het mooie is dat het Weeshuis Museum er precies op die dag een tentoonstelling heeft over identiteit. Dat valt dus prachtig samen. Toen was het plaatje compleet." De taakverdeling is eenvoudig. De Bieb levert de ruimte en beide organisaties benutten hun netwerk om levende boeken te leveren. "Naast de eerder genoemde personen over wie veel mensen snel een oordeel vellen, komen er vertegenwoordigers uit de hoek van gehandicapten, veganisten, politieagenten, getatoeëerden en iemand uit de lhbtqia+-scene," geeft Herman alvast iets meer van het programma prijs. "Zij moeten wel stevig in hun schoenen staan. Degenen die zich als levend boek aanmelden krijgen ook een workshop om hun verhaal te leren vertellen en hun grenzen te leren aangeven. Er lopen die dag overigens ook voldoende vrijwilligers rond om alles in goede banen te leiden."
Het is gewoon hartstikke leuk om een mens van de boekenplank te halen
Bezoekers
Sandra en Herman hebben er geen idee van op hoeveel bezoekers ze moeten rekenen. "Mensen zijn wel nieuwsgierig," zegt Herman hierover. "Het begint al voorzichtig te leven." Burgemeester Gerdo van Grootheest komt op zaterdagmiddag 24 september het evenement openen. "We nodigen hem uit om zelf ook een levend boek te lezen," zegt de activiteitenprogrammeur. De coördinator Vrijwilligers Informatie Punt van ElkWelzijn meent dat het een heel inspirerende dag belooft te worden. "En het evenement zal aantonen hoeveel diversiteit Culemborg herbergt. We zijn hier hartstikke trots op." Reserveren voor een levend boek is onmogelijk. "Is je boek bezet, dan is het wellicht mogelijk om een ander boek te lenen," zegt Herman. "Dat kan wel eens ontzettend verrassend en enorm leuk uitpakken."