Oplopende kosten voor gemeente
CULEMBORG • Voorlopig wordt uitgegaan van een nadelig effect van 700.000 euro per jaar.
Een nieuwe verdeling is nodig omdat de huidigeverdeling niet meer goed aansluit bij de kosten van gemeenten. Dit geldt vooral voor het sociaal domein. Daarnaast is de manier waarop de verdeling rekening houdt met de verschillen in eigeninkomsten tussen gemeenten sinds 1997 niet meer geactualiseerd.
Incidentele uitgaven
Voor de komende jaren is er in Culemborg overigens nog flink wat extra geld beschikbaar voor incidentele uitgaven. Maar de gemeente zal wel heel voorzichtig moeten zijn met uitgaven, die structureel (dus elk jaar opnieuw) doorwerken in de begroting.
Deze week bespreekt de gemeenteraad de kadernota. Het is een zogenaamd 'beleidsarm' stuk geworden, vooral vanwege het aantreden van het kersverse college. Het is de vraag of alle in het bestuursakkoord geformuleerde ambities kunnen worden waargemaakt. Ook los daarvan moet het gemeentebestuur rekening houden met risico's en mogelijke tegenvallers. Eén daarvan is de bovengemiddelde inflatie. De lijn van hogere prijzen (gevolgd door hogere lonen) zal zich doorzetten in 2023. Ook de stijgende energieprijzen hebben nadelige gevolgen voor de portemonnee van de gemeente.
De gemeente verwacht dat er de komende periode steeds meer vraagstukken zullen ontstaan rondom koopkracht en betalingsproblemen bij inwoners (o.a. energiearmoede). Dit betekent ongetwijfeld extra uitgaven op het gebied van inkomensondersteuning en schuldhulpverlening.
De gemeente verwacht overigens ook dat meer mensen een beroep zullen doen op de Jeugdzorg en Wmo: de wet maatschappelijke ondersteuning. Op dit moment is in de begroting geen financiële ruimte gecreëerd voor een volumegroei.
Klimaatverandering
Verder moet de gemeente rekening houden met extra middelen voor de aanpak van de gevolgen van klimaatverandering. Ook Culemborg zal te maken krijgen met wateroverlast, hitte, biodiversiteit, droogte en overstromingsrisico. De aanpak van waterlast en droogte wordt bekostigd uit het Gemeentelijk Rioleringsplan/watertakenplan, die van overstromingsrisico door het Rijk. Voor de aanpak van hitte en biodiversiteit moet de gemeente zelf in de buidel tasten.
De afgelopen jaren is flink geïnvesteerd om groen een kwaliteitsimpuls te geven. Alleen voor de eerste twee jaar is voldoende budget beschikbaar in de uitvoering. Bij de begroting zal een afweging gemaakt moeten worden of er verder geïnvesteerd wordt in de doorontwikkeling.
De vluchtelingenstroom vanuit Oekraïne zal ook extra financiële middelen vergen. Naast inzet van ambtelijke capaciteit is ook budget nodig om met name de maatschappelijke opgaven en eventueel het inrichten van en de organisatie op opvanglocaties te financieren. "De verwachting is dat de Rijksoverheid dit compenseert, er is nog wel onduidelijkheid over of dit volledig dekkend zal zijn", schrijft het college in de kadernota.
Scherpe keuzes
Er zijn nog tal van andere onderwerpen die vragen om scherpe politieke keuzes, zoals het Gemeentelijke Verkeers- en Vervoersplan, de invoering van de omgevingswet, onderwijshuisvesting, duurzaam onderhoudsplan, de Redichemse waard, de doorontwikkeling van Pavijen en het regieplan voor de binnenstad.