Dag van de Mantelzorg
'Samen een nieuwe balans'
culemborg • Woensdag 10 november is de Dag van de Mantelzorg. ElkWelzijn besteedt daarom in deze periode extra aandacht aan het thema mantelzorg. Op de website en facebookpagina van ElkWelzijn deelt de organisatie informatie, tips en verhalen van mantelzorgers in Culemborg. Zoals van Lily Bemelmans (85) en haar man Hans (92).
Lily en Hans hebben altijd een heel actief leven geleid. Ze hadden hun eigen werk en eigen bezigheden. Inmiddels is van allebei de gezondheid kwetsbaar. Zowel Lily als Hans zijn beperkt in hun mobiliteit. Driekwart jaar geleden kreeg Hans te maken met beginnende dementie. Zijn gedrag begon te veranderen, hij werd vergeetachtig. Lily moest aan de slag, ze moest zichzelf aanleren om hier constructief mee om te gaan. Dat was aanvankelijk niet gemakkelijk maar het lukt steeds beter.
Lily en Hans zijn 35 jaar samen, voor beiden een tweede huwelijk. Ze wonen in een royaal huis. De inrichting getuigt van hun werkzame en rijke leven. In de woonkamer staat een mooie vleugel, Hans is een goede pianist. Er staat ook een professioneel schaakbord opgesteld, klaar voor de openingszet. Hans, wiskundeleraar, was jarenlang topschaker. Hij heeft aan heel wat internationale schaakolympiades deelgenomen. Daarnaast schreef hij veel boeken over de schaaksport. Het is nog steeds zijn grote passie. In de woonkamer hangen veel schilderijen van de hand van Lily, ze was jarenlang tekentherapeut en is in veel opzichten kunstzinnig. Ze maakt onder andere prachtig gedecoreerde tassen. Ze doet dat nog steeds met veel animo.
Lily en Hans hebben twee keer per week een halve dag hulp in huis. En ’s ochtends komt de thuiszorg. Op woensdag gaat Hans naar de dagopvang in Beesd. Ondanks dat Hans dementie heeft, kunnen beiden zichzelf nog behoorlijk redden. Hans assisteert Lily in huis met ‘kleine dingen’ zoals hij dat noemt.
Overvallen
Lily zegt: “Toen Hans de diagnose ‘dementie’ kreeg en ik steeds meer geconfronteerd werd met de verschijnselen daarvan, voelde ik me overvallen. Ik vroeg me af, wat moet ik er mee, hoe ga ik dit volhouden? Ik had last van het snelle vergeten bij Hans, kon soms niet geloven dat het echt was en ergerde me. Soms werd ik laaiend op hem, bijvoorbeeld als hij aanbood om me even met iets te helpen en vervolgens op de bank ging zitten en niets deed. ‘Oh, vergeten’ was dan zijn laconieke reactie. Ik reageerde dan soms primair en kon behoorlijk sarcastisch worden.”
Na verloop van tijd ging Lily zich realiseren dat het zo niet verder kon: “Dit was niet de weg waarop we samen door konden gaan. Ik heb over mijn eigen gedrag nagedacht: hoe kan ik dit veranderen? Ik heb er veel over gepraat met anderen, dat had ik nodig, het gaf me ook het gevoel er niet alleen voor te staan. Ik praatte met mijn hulp bijvoorbeeld en met de vorige hulp die ik had. Maar ook met vrienden en deskundigen. Zoals met Inez, het hoofd van de thuiszorg. Ze komt op gezette tijden langs. En ik had gesprekken met Caroline, mantelzorgcoach bij ElkWelzijn, haar kan ik ook altijd bellen als er wat is. Al die gesprekken hebben me erg geholpen. Ik wilde een weg vinden in het contact met Hans waardoor het voor hem prettig bleef zonder dat ik mezelf hoefde weg te cijferen.”
Beter begrijpen
Geleidelijk is Lily steeds beter gaan begrijpen wat er met Hans gebeurt, waar zijn gedrag vandaan komt. ”Ik heb geleerd om dingen te relativeren en los te laten. Als ik te maken krijg met gedragingen van Hans waar ik last van heb, ga ik bij mijzelf na hoe dit gedrag voortkomt uit onvermogen. Als ik dat snap, kan ik aardig blijven.” Datzelfde geldt ook voor de manier waarop Hans omging met fysieke ongemakjes zoals incontinentie. "Wanneer ik zei dat we daar wat mee moesten, nam hij mij niet serieus, vond me bemoeizuchtig. Maar gelukkig neemt hij het wél aan van de thuiszorg die kordaat op hem reageert. Dat is heel belangrijk geweest, dat er iemand langskomt met gezag die nadrukkelijk zegt waar het op staat. En uitlegt wat de consequenties zijn wanneer hij zijn situatie niet serieus neemt.” Inmiddels is er veel meer balans gekomen in het contact tussen Lily en Hans en dat pakt heel goed uit. "Nu ik Hans minder op zijn nek zit, komen zijn lieve kanten ook weer veel meer naar boven. Contact: www.elkwelzijn.nl/mantelzorg of 06-83 52 51 12.
Ik heb er over gepraat met anderen, dat had ik nodig