Afbeelding
Foto: KARIN VAN DE KAR

Schuldhulpmaatje Culemborg helpt bij problematische schulden

Algemeen 358 keer gelezen

CULEMBORG • Gemiddeld duurt het vijf jaar voordat iemand met problematische schulden aanklopt voor hulp. De gemiddelde schuld bedraagt dan zo’n 23.000 euro. Schuldhulpmaatje is een landelijke opererende organisatie die deze hulp aanbiedt. De maatjes, de mensen die de hulpvragers begeleiden, zijn goed getrainde en gecertificeerde vrijwilligers. Judith Tijdink (53) is sinds twee jaar één van die vrijwilligers in de afdeling Culemborg.

Uitdaging

“Ik vind nog steeds dat ik geen betere keus voor vrijwilligerswerk had kunnen maken”, zegt Judith. “Het werk is soms heftig en knap ingewikkeld maar het daagt me ook enorm uit. Ik duik er helemaal in, wil het naadje van de kous weten. En door dit werk zie ik echt wat armoede is en wat het aanricht. Mijn ogen zijn open gegaan.” Judith is sinds driekwart jaar één van de coördinatoren binnen de afdeling Culemborg. Dat betekent onder meer dat ze intakes doet van nieuwe hulpvragers. “De ervaringen met al die mensen, hun lange lijdensweg, dat raakt me. En het maakt indruk om telkens bij een intake te merken hoe opgelucht mensen zijn, dat ze ervaren er niet meer alleen voor te staan, dat er nu iemand naast ze gaat zitten om te helpen.”

Kennis over schuldproblematiek

Judith en haar gezin wonen sinds drie jaar in Culemborg na een verblijf van twaalf jaar in het buitenland. In het begin was hier veel dat vreemd was, zaken als een DigiD of een Burgerservicenummer waren nieuw voor haar. Ze zocht vrijwilligerswerk en op de vrijwilligersmarkt van ElkWelzijn zag ze een stand van Schuldhulpmaatje. Dat gaf een klik: “Ik ben na mijn afstuderen (jaren negentig) door één van de hoogleraren gevraagd om rapporteur te worden van een overheidscommissie ‘Schuldenproblematiek’. Het onderwerp maakte indruk op me en heeft er toe geleid dat ik in 1998 gepromoveerd ben op een proefschrift over problematische schulden (‘Issues of Personal Problematic Debts’).”

Eerst chaos

“De trajecten die je als maatje met een hulpvrager volgt zijn heel verschillend wat betreft complexiteit en duur. In het begin is het ook voor mij chaos, het vraagt om orde. Dat gebeurt via een min of meer vast stramien. Eerst kijken we waar de meest urgente schulden zitten, zoals schulden bij Kleurrijk Wonen en het energiebedrijf. Vervolgens maken we een gedetailleerd overzicht van inkomsten en uitgaven en bekijken waar en hoe we betalingsregelingen met schuldeisers kunnen maken. Daar gaan we mee aan de slag.

In principe doet de hulpvrager zelf de telefoontjes met de schuldeisers, ik zit er bij en ondersteun. Als het echt niet lukt, neem ik het gesprek over. In de eerste periode werken we vaak wekelijks een halve dag. Daarna wordt het minder en gaat meestal de hulpvrager meer zelf doen. We hebben condities en regels waarmee de privacy van hulpvragers wordt beschermd. Als maatje onderteken je een contract met gedragsregels. Zo mogen we niet de DigiD van een hulpvrager weten en geen papieren mee naar huis nemen. We mailen binnen een beveiligd netwerk.”

“Soms is een situatie voor ons te complex, te groot of dreigt uitzetting. Dan dragen we de casus over aan de gemeente. Die samenwerking is goed. We weten elkaar te vinden en stemmen onze werkzaamheden af. Ons werk wordt zeker gewaardeerd door de gemeente.”

Ondoorzichtigheid

“Vaak speelt bij schulden het enorme woud aan regels een rol. En de ondoorzichtigheid daarvan. Daarnaast zijn er veel instanties en organisaties betrokken bij uitkeringen, toeslagen, inhoudingen en heffingen. Ze opereren in hun eentje en weten vaak niet van elkaar wat ze doen. Veel zaken moet ik dan uitzoeken, grote problemen in stukjes hakken, bellen met instanties. Ik doe veel samen met de hulpvrager, maar het onderzoeksdeel doe ik vaak thuis. Ik vind het leuk om te doen, weet hoe de hazen lopen, ben vasthoudend en krijg meestal wat ik nodig heb. Soms is het pijnlijk om te merken dat het verschil maakt of ík bel of de hulpvrager. Naar ons is men vaak behulpzamer, naar de hulpvrager meer kortaf.”

Schrijnende situaties

Judiths ervaringen als maatje leveren haar veel inzichten. “Het zijn vaak schrijnende situaties. Laatst was er een hulpvrager met een dochtertje van negen jaar dat altijd rugpijn had. Het bleek dat het meisje nog steeds sliep in een kleuterbedje zonder matras. Ook al mag ik geen hulpverlener zijn, ik zorg er dan wel voor dat ergens wat geld gevonden wordt zodat het meisje een goed bed krijgt. Er zijn eigenlijk best veel voorzieningen en fondsen. Maar juist de mensen waarvoor de voorzieningen bedoeld zijn, weten vaak niet dat ze bestaan en missen de vaardigheden om ze aan te vragen. En dat is heel pijnlijk.”

Schuldhulpmaatje

Schuldhulpmaatje Culemborg telt 40 maatjes en is voorbereid op extra aanvragen die komen als uitvloeisel van de pandemie. Belangrijk is dat de organisatie functioneert binnen een netwerk: “Hulpvragers worden verwezen door de gemeente, het Sociaal Wijkteam en ook door RIBW’s en Vluchtelingenwerk. Daarnaast geeft het Netwerk Vrijwilligers Zorg en Welzijn* ons inzicht in organisaties die bij mensen thuiskomen en die signalen kunnen doorgeven van schuldenproblematiek.”

Certificering

Over de procedure die vooraf ging aan haar certificering als vrijwilliger bij Schuldhulpmaatje vertelt Judith: “Het is pittig werk, niet voor iedereen weggelegd. Daarom is er een zekere selectie. Ik kreeg eerst bezoek van twee coördinatoren. Daarna moest ik via internet een prelearning-cursus doen waarin ik moest reageren op dilemma’s waar je als vrijwilliger mee te maken kan krijgen. Daarna volgde een driedaagse training. Daarin lag het accent niet zozeer op financiële kennisverwerving. Het ging eerder om vaardigheden, nodig om greep op een casus te krijgen. En om de manier waarop je samenwerkt met de hulpvrager.”

Inmiddels is Judith op zoek naar betaald werk. Het liefst vindt ze die ‘aan de andere kant’, op beleidsniveau bij een instantie of ministerie. Met het stellige voornemen haar verworven inzichten als vrijwilliger bij Schuldhulpmaatje in te zetten voor verbeteringen.

Netwerk Vrijwilligers Zorg en Welzijn

*In Culemborg zijn veel vrijwilligersorganisaties actief in zorg en welzijn. ElkWelzijn brengt ze samen in een netwerk, gecoördineerd door Sandra Rigter van ElkWelzijn: “In dit netwerk stemmen we af en maken we gezamenlijke plannen, bijvoorbeeld om vrijwilligers te werven, waarderen en scholing aan te bieden. We signaleren witte vlekken en kijken of we vragen of problemen van inwoners samen kunnen oplossen.” Ben je benieuwd naar de deelnemende organisaties? Bekijk het Netwerk Vrijwilligers Zorg en Welzijn op https://elkwelzijn.nl/vrijwillig-actief-en-mantelzorg/netwerk-vrijwilligers-zorg-en-welzijn/

Tekst: Frans Huber


Christine Kieviet

Redactiecoördinator van Het Kontakt-West Betuwe, Het Kontakt-Tiel en Het Kontakt-Culemborgse Courant

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden

Afbeelding
1.865 pakken koffie voor de Voedselbank Rivierenland Nieuws 9 uur geleden
• Lynn Kools heeft onlangs haar nieuwe single 'Warmth' uitgebracht.
Lynn Kools: 'Ziggo Dome is mijn grote droom' Nieuws 27 mrt, 15:00
• De nieuwe Golf kon je kopen bij autobedrijf van Zanten in Geldermalsen.
Populaire gezinswagen: 50 jaar Volkswagen Golf Nieuws 27 mrt, 12:00
Afbeelding
Elf jonge mediatoren op de Koningin Julianaschool Nieuws 27 mrt, 10:00
• De uitvalsbasis van de Dierenambulance in Culemborg.
Dierenambulance voert gedragscode in na ongewenst gedrag op de werkvloer, (voormalig) vrijwilligers teleurgesteld Nieuws 27 mrt, 09:10
Druk bezig met de onderschildering.
Vernieuwing van muurschildering aan de Westersingel Nieuws 26 mrt, 15:00
• Sandra Wormgoor (l), Maria van Vlerken en Miranda van der Klaauw (r).
Wereld komt samen in het Talencafé van Culemborg Nieuws 26 mrt, 12:00
Afbeelding
CREATURE: jonge mensen lopen voor het klimaat, in navolging van Franciscus van Assisi Nieuws 26 mrt, 10:39