• Beregening van de fruitbomen in Buurmalsen.
• Beregening van de fruitbomen in Buurmalsen. Foto: Ab Donker

Fruittelers in de Betuwe strijden tegen de droogte

Algemeen 2.063 keer gelezen

BETUWE • Over pakweg twee weken begint de appel- en perenoogst. Met het extreem droge weer volgen net als in 2018 nog spannende weken voor de fruittelers.

Waterbeheerders waarschuwen nu al voor ingrijpende maatregelen, zoals het verdelen van het schaarse water over noodzakelijke en minder noodzakelijke sectoren. “We mogen nu de bomen nog besproeien, maar er kan de komende dagen vanuit het landelijke crisisteam zomaar een beregeningsverbod worden afgekondigd”, zegt de Deilse fruitteler Erik van Haarlem, tevens kringbestuurder van de Nederlandse Fruittelers Organisatie. 

Het neerslagtekort in Nederland is de afgelopen julimaand gestaag verder opgelopen. Het gemiddelde neerslagtekort over 13 weerstations verspreid over het land is de grens van 200 mm gepasseerd en koerst af op 225 mm. De prognose voor de eerste helft van augustus laat geen trendbreuk zien. “De aankomende periode wordt geen noemenswaardige neerslag verwacht in Noordwest-Europa”, voorspelde meteoroloog Jaco van Wezel van Weeronline afgelopen week. 

Droge jaar 2018
Adrie van Kuilenburg uit Herwijnen is neerslagwaarnemer voor het KNMI. Het landelijk gemiddelde is 853 millimeter per jaar. In haar eigen dorp aan de Waal viel in het extreem droge jaar 2018 slechts 680 millimeter neerslag. “In 2022 is er tot en met 31 juli 474 millimeter gevallen.” De verschillen per maand zijn groot. Februari was nog een behoorlijk natte maand met 142 millimeter neerslag. Maar daarna volgde een extreem droge maand maart met slechts 4 millimeter neerslag. In april (50 millimeter) en mei (65 millimeter) ging het ietsje beter. Juni leek hoopvol (137 millimeter), maar juli was weer extreem droog (24 juli).

Gunstig
Erik van Haarlem: “Eigenlijk zitten we hier in de Betuwe nog gunstig ten opzichte van het droge oosten van het land en het westen, waar men tijdens droge perioden steeds meer met verzilting te maken krijgt. In de Betuwe zijn we gelukkig omringd door twee grote rivieren. De Linge is onze gouden levensader. De Romeinen wisten in hun tijd al dat dit het meest vruchtbare deel van onze Delta was.”

De fruitteeltbedrijven ten noorden van de A15, die het dichtst bij de Linge liggen, hebben relatief de minste problemen om oppervlaktewater op te pompen, benadrukt Van Haarlem. Anders zit dat met de collega-fruittelers op de oeverwallen ten zuiden van diezelfde rijksweg. “Die zitten aan het eind van de watertoevoer vanuit de Linge. Maar doordat deze gebieden hoger liggen, is de oppervlakte net een vergiet. Veel water zijgt weg richting de Waal. Het werkt als een soort omgekeerde kwel.”

Campagne
Waterschap Rivierenland en NFO zijn dit jaar een campagne gestart om fruittelers te wijzen op efficiënt watergebruik: ‘Als elke druppel telt’. Het waterschap heeft berekend dat in de fruitteeltgebieden 80 procent van de beregeningsvraag uit de fruitteeltsector komt. “Iedere druppel die wordt bespaard door gebruik te maken van druppelirrigatie in plaats van traditionele beregening telt.”

Ondanks de gunstige ligging van de Betuwe tussen de grote rivieren is voldoende water geen vanzelfsprekendheid meer. “Als het lang droog is, bestaat de kans dat er niet voldoende water voor de landbouw kan worden ingelaten. Andere belangen gaan dan voor, zoals drinkwaterwinning, stabiliteit van waterkeringen of onomkeerbare schade aan natuur. Dit kan leiden tot een (beperkt) beregeningsverbod, zoals in 2018.”

Maatregelen
Veel fruittelers zijn al volop bezig om maatregelen te nemen tegen de toenemende droogte. Bijvoorbeeld door wateropslag, druppelirrigatie of systemen voor precisielandbouw. Daardoor maken ze hun bedrijf minder afhankelijk van waterinname en minder gevoelig voor mogelijke beregeningsverboden.

Van Haarlem beregent zijn fruitbomen ‘s nachts, waardoor veel minder verdamping optreedt. Hij hoopt dat veel meer collega’s zijn voorbeeld zullen volgen. “Nu de temperaturen deze week weer boven de dertig graden komen, moeten we de appels overdag ook beschermen tegen hittestress. Bij deze temperaturen bestaat het gevaar van instraling, waardoor de kans bestaat dat de vrucht verbrand. Het is een noodzakelijk kwaad.”

Volgens Van Haarlem wordt de situatie komende jaren alleen nog maar problematischer, vooral met het smelten van de gletsjers in de Alpen. 

“Als dat gebeurt, dan is de Rijn over tien jaar alleen nog maar een regenrivier. Ondertussen moeten we in Nederland nadenken over de vraag of het nog wel verantwoord is om het zoete water de zee in te laten lopen. Moeten we niet eens nadenken over een dam in de rivier.”

Dick Aanen

Dick Aanen

Redacteur van Het Kontakt-Culemborgse Courant (+ HK-West Betuwe en HK-Tiel)

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden

• Burgemeester Gerdo van Grootheest.
Burgemeester Gerdo van Grootheest: 'Melden heeft zin' Nieuws 28 mrt, 12:53
• Dansvoorstelling VIER x VIER.
Twee dansvoorstellingen in Theater de Fransche School Nieuws 28 mrt, 11:03
Afbeelding
1.865 pakken koffie voor de Voedselbank Rivierenland Nieuws 28 mrt, 07:00
• Lynn Kools heeft onlangs haar nieuwe single 'Warmth' uitgebracht.
Lynn Kools: 'Ziggo Dome is mijn grote droom' Nieuws 27 mrt, 15:00
• De nieuwe Golf kon je kopen bij autobedrijf van Zanten in Geldermalsen.
Populaire gezinswagen: 50 jaar Volkswagen Golf Nieuws 27 mrt, 12:00
Afbeelding
Elf jonge mediatoren op de Koningin Julianaschool Nieuws 27 mrt, 10:00
• De uitvalsbasis van de Dierenambulance in Culemborg.
Dierenambulance voert gedragscode in na ongewenst gedrag op de werkvloer, (voormalig) vrijwilligers teleurgesteld Nieuws 27 mrt, 09:10
Druk bezig met de onderschildering.
Vernieuwing van muurschildering aan de Westersingel Nieuws 26 mrt, 15:00