CDA-raadslid Marco van Zandwijk: ‘Provincie, bied perspectief aan de boeren’

CULEMBORG • “Niets doen is geen optie”, zegt het Culemborgse CDA-raadslid Marco van Zandwijk over de fel bekritiseerde stikstofplannen van het kabinet. Maar, zo voegt hij eraan toe: “Doe het mét de sector, doe de juiste dingen en doe de juiste dingen goed. Maak welwillende boeren onderdeel van de oplossing.”

Van Zandwijk richt zijn advies aan zijn partijgenoten in Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten van Gelderland, die straks de plannen moeten uitvoeren. Juist het CDA zou volgens hem een verbindende factor moeten vormen bij de oplossing van het probleem. 

Toch moeten de provinciebestuurders er volgens Van Zandwijk niet langer omheen draaien. “We verzuimen al dertig jaar noodzakelijke stappen te zetten. Als klein dichtbevolkt land moeten wij rondom stikstof kwetsbare gebieden minder veehouderij willen hebben. Reductie zal uiteindelijk nodig zijn. Erken dat. Zoek naar goede wegen waarlangs dat kan gaan plaatsvinden.” 

Stapsgewijze afbouw
Van Zandwijk adviseert verder om te zorgen voor stapsgewijze afbouw in plaats van geforceerde onteigening. “Dat laatste moet je niet willen. Reduceren is in de kern goedkoper dan afpakken/onteigenen. Uitkopen dient plaats te vinden op basis van vrijwilligheid. Vrijkomende gronden zouden verdeeld moeten worden over de blijvende melkveehouders. Zo kan er op natuurlijke wijze extensivering plaatsvinden.”

De provincie moet blijvend inzetten op innovatie en extensivering. “Zorg voor juiste randvoorwaarden/financiële middelen (structurele subsidiëring) om dat mogelijk te maken. In de huidige plannen is er weinig ruimte voor ondernemerschap. Binnen de sector aanwezige kennis en (innovatie)kracht blijft op deze manier onbenut.” Er zijn volgens Van Zandwijk bewezen technieken die zorgen voor stikstofreductie (zelfs tot 80%). 

Verdienmodel
Ondernemende boeren moeten worden geholpen met een toekomstig bestendig verdienmodel. “Meer ruimte en vooral flexibiliteit in planologie en omgevingsplannen kan daarbij helpen”, zegt Van Zandwijk in de brief. 

Het CDA-raadslid vindt ook dat de provincie moet meewerken aan het terugdringen van het aantal kleine Natura 2000-gebieden. “We hebben onszelf in onze voet geschoten door hele grote delen van Nederland als natuurgebied aan te wijzen.”

Vergrijzing
Volgens Van Zandwijk is het verstandig om de tijd zijn werk te laten doen. “Hou rekening met de vergrijzing binnen de agrarische sector en de teruglopende belangstelling van een bedrijfsoverdracht naar de volgende generatie. Dit maakt een stoppersregeling die over 5 tot 10 jaar is uitgesmeerd vele malen aantrekkelijker. Breng de bedrijfsopvolging van de sector in beeld. Anticipeer hier actief op.” Belangrijk is in elk geval om duidelijkheid naar de toekomst te creëren. “Bedrijven moeten niet gedwongen worden op stel en sprong te stoppen. Neem er de tijd voor om er samen uit te komen.”

Biedt perspectief
Het belangrijkste advies namens het Culemborgse raadslid: Bied perspectief: “Boeren hebben keihard gewerkt om onze samenleving tot dienst te zijn. Zet hen niet weg als ongewenst.”

Een bedrijf dat afscheid neemt van zijn personeel maakt een sociaal plan. “Wat is ons plan voor deze ondernemers waar het boeren ondernemerschap met de paplepel is ingegoten? Op welke manier kunnen zij bij het stopzetten van hun bedrijfsactiviteiten nog 15 tot 15 jaar van waarde zijn voor de samenleving? Laat ecologie, economie en sociologie hand in hand gaan.”

Motie
Van Zandwijk zal volgende week donderdag 30 juni in de gemeenteraad en motie indienen waarin het college wordt opgeroepen binnen zijn bevoegdheden lokaal het gesprek over haalbare stikstofreductie op gang te brengen samen met de boeren in het buitengebied van Culemborg.