• Vlnr.: Paul Selanno, Marcel van Dord, Leo Reawaruw en Anies Tahiya.
• Vlnr.: Paul Selanno, Marcel van Dord, Leo Reawaruw en Anies Tahiya. Foto: Arno voor de Poorte

KNIL-graven krijgen bijzondere status

Algemeen 3.191 keer gelezen

CULEMBORG • De graven van Culemborgse KNIL-Ambonezen krijgen een bijzondere status. Leo Reawaruw van Maluku4Maluku heeft geijverd voor deze erkenning.

De gemeente Culemborg vindt het belangrijk dat de KNIL-militairen op de Culemborgse begraafplaats eer wordt bewezen. Daarom geeft de gemeente de KNIL-graven een bijzondere status. Dat betekent dat de gemeente de kosten van de verlenging van de grafrechten overneemt. De nabestaanden en de gemeente willen de graven van de eerste generatie Molukse KNIL-veteranen een passende erkenning geven.

Ook de landelijke Stichting Maluku4Maluku wilde deze erkenning graag verkrijgen voor de KNIL-militairen. De frontman van de stichting, Leo Reawaruw, licht toe dat alle gegadigden zich hiervoor moet aanmelden. “Wij gaan dan na of je vader een KNIL-Ambonees is geweest. Dit is de officiële term voor militairen die van de Molukken kwamen. De administratie bevond zich toen in Ambon-stad, de regeringsstad. Zij zijn daar toen geregistreerd.” 

Betaling grafrechten
De gemeente neemt de betaling van de grafrechten over, maar de ‘plicht’ van het onderhoud van de graven blijft rusten op de nabestaanden. Leo schetst dat deze ontwikkeling ooit is begonnen in Wierden, Vught en Almelo. “We zijn blij dat Culemborg aanhaakt. In de regio zijn overigens meer ontwikkelingen op dit vlak. In Leerdam zijn we namelijk ook in gesprek met een aantal belanghebbende partijen.” Op de Culemborgse begraafplaats zijn er ongeveer zeventig KNIL-graven. De kosten van de verlenging van de grafrechten bedragen gemiddeld 7.000 euro per jaar.

Volgens de voorzitter van Maluku4Maluku hoort dit bij de erkenning, waardering en het eerherstel van de eerste generatie Molukkers. “Voor alles wat onze voorvaders voor de Staat der Nederlanden hebben gedaan. Geen enkel legeronderdeel is zo veel gedecoreerd met een militaire Willemsorde als de KNIL-Ambonezen. Dat zijn er 170 geweest. Dat is allemaal traceerbaar.” Het landelijke eerherstel is in 2017 ingezet bij de toenmalige Inspecteur-Generaal van de krijgsmacht, Hans van Griensven. “Hij en ik hebben ervoor gezorgd dat onze vaders de status krijgen van internationaal erkende veteranen. Eindelijk, na 66 jaar.” 

Dienstbevel
Het laatste dienstbevel voor de KNIL-Ambonezen bestond ruwweg uit drie onderdelen en luidde: jullie gaan voor maximaal zes maanden naar Nederland; als je voet op Nederlandse bodem zet, dan krijg je wachtgeld en ten derde: jij en je gezin krijgen opvang in een kazerne in Nederland. “Dat noemden wij een tangsi, vandaar dat ze ons tangsikinderen noemen.” Leo noemt de omstandigheden waaronder de eerste generatie in Nederland opvang kreeg erbarmelijk. “Het waren een soort concentratiekampen met kampwachten, slagbomen en een avondklok. Voor 20:00 uur moest iedereen binnen zijn.”

Elk kamp had een beheerder die erg streng was. “Het was net een strafkamp. Onze moeders kwamen in sarongs. Zij kregen kleding die van vergaste Joodse vrouwen afkomstig was.” De winters van toen waren heel streng. Dat heeft mede geleid tot een hoge kindersterfte. “Tussen de 2.500 en de 5.000 kinderen vonden onnodig de dood in de koude winters van toen. Zij zijn gewoon doodgevroren. De oudjes dachten: ‘Het is ons lot.’ De Nederlandse overheid is hier ook schuldig aan.”

Belangrijk signaal
Leo vindt het overnemen van de betaling van de grafrechten een belangrijk signaal. De Beheersstiching Begraafplaatsen Culemborg ontvangt deze voortaan van de gemeente Culemborg. “Daarmee gaat de gemeente in op de wens van de Culemborgse Molukse gemeenschap. “Het is zeker een teken van erkenning. Ook voor het werk dat de groep uit Culemborg heeft verricht. Er was ook nog een andere groepering die hiermee bezig is geweest, maar voor ons was dat een gevalletje ‘tjari nuka’. Dat betekent letterlijk vertaald: gezicht zoeken. In goed Nederlands: met de eer gaan strijken. Wij kregen een meerderheid voor onze aanpak en daarmee een mandaat van de Molukse inwoners uit Culemborg.”

Leo blijft strijden voor de belangen van de Molukse gemeenschap. In Culemborg ziet hij nog wel iets wat voor verbetering vatbaar is: de Molukse kerk in de Ter Weijdelaan. “Daar mag echt snel wat aan gebeuren.”

Arno voor de Poorte


Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden

• Dansvoorstelling VIER x VIER.
Twee dansvoorstellingen in Theater de Fransche School Nieuws 20 uur geleden
Afbeelding
1.865 pakken koffie voor de Voedselbank Rivierenland Nieuws gisteren
• Lynn Kools heeft onlangs haar nieuwe single 'Warmth' uitgebracht.
Lynn Kools: 'Ziggo Dome is mijn grote droom' Nieuws 27 mrt, 15:00
• De nieuwe Golf kon je kopen bij autobedrijf van Zanten in Geldermalsen.
Populaire gezinswagen: 50 jaar Volkswagen Golf Nieuws 27 mrt, 12:00
Afbeelding
Elf jonge mediatoren op de Koningin Julianaschool Nieuws 27 mrt, 10:00
• De uitvalsbasis van de Dierenambulance in Culemborg.
Dierenambulance voert gedragscode in na ongewenst gedrag op de werkvloer, (voormalig) vrijwilligers teleurgesteld Nieuws 27 mrt, 09:10
Druk bezig met de onderschildering.
Vernieuwing van muurschildering aan de Westersingel Nieuws 26 mrt, 15:00
• Sandra Wormgoor (l), Maria van Vlerken en Miranda van der Klaauw (r).
Wereld komt samen in het Talencafé van Culemborg Nieuws 26 mrt, 12:00